Lekcja 6

HARMONIA 
C.D.



Ostatnio pisałam o harmonii samogłoskowej. Podsumowując polega ona na tym, że samogłoskę w sufiksie uzgadniamy do ostatniej samogłoski w wyrazie.

Wyjątki
Jest trochę wyjątków od tej zasady, ale niewiele. Są to wyrazy zapożyczone głównie z języka arabskiego.
np.
saat> saatler - godzina>godziny

Mamy tu ostatnią samogłoskę "a", jednak w sufiksie, mimo to wystąpiła "e". Czyli wbrew harmonii- mamy zamiast -lar, -ler.

Sufiksy 2 i 4 postaciowe

Sufiksy dzielimy na dwu i cztero postaciowe. Oznacza to, że w danym sufiksie mamy 2 lub 4 możliwości samogłosek.

W sufiksach 2 postaciowych mamy 2 dostępne samogłoski: a i e.
Czyli "a" jest tu opcją tylną, a "e" przednią i w zależności czy ostatnia samogłoska w wyrazie będzie przednia czy tylna, dopasujemy odpowiednią wersję.

Np.

evler- domy
koltuk>koltuklar - fotele
baba>babalar - ojcowie
araba>arabalar - samochody
itd.

Czyli:
Gdy ostatnią samogłoską jest:

a, ı, u, o,

sufiks będzie miał postać -lar,

a gdy:

e, i, ü, ö,

sufiks  -ler.

Jeśli chodzi o sufiksy 4 postaciowe natomiast, mamy 4 możliwości samogłosek:

i, ı, u, ü

Przykładem takiego sufiksu może być:

-sin

Jest to sufiks osobowy oznaczający po prostu "jesteś".

4 dostępne możliwości będą tu następujące:
-sin
-sın
-sün
-sun

Przykłady:
anne- mama
annesin - jesteś mamą

güzel - ładny, ładna
güzelsin - jesteś ładna

kız - dziewczyna
kızsın - jesteś dziewczyną

çocuk - dziecko
çocuksun - jesteś dzieckiem

baba - ojciec
babasın - jesteś ojcem

kör - ślepy
körsün - jesteś ślepy

gül - róża
gülsün - jesteś różą

tok - najedzony, pełny
toksun - jesteś najedzony

mühendis - inżynier
mühendissin - jesteś inżynierem

c.d.n.