środa, 12 lutego 2014

Türk çayı czyli herbata turecka

Piłam wczoraj pyszną herbatę - Sencha z żen szeniem i pomarańczą! Tak mi się miło piło, że natchnęło mnie do tureckiej mini lekcji o herbacie.

W języku tureckim herbata to çay, a słówko to pochodzi z języka chińskiego. W Turcji uprawia się herbatę w regionie czarnomorskim, od granicy z Gruzją do Fatsa czyli w płn.-wschodniej części kraju.

Czarna herbata pita w tradycyjnych szklaneczkach jest w Turcji bardzo popularnym napojem. Pija się ją zazwyczaj mocno posłodzoną, w małych szklaneczkach o charakterystycznym kształcie. Herbata jest sposobem na okazanie gościnności. Można zostać nią poczęstowanym zupełnie bezinteresownie w każdym niemalże miejscu od stoiska na bazarze poczynając, a na komisariacie policji kończąc.  Jest to sposób na nawiązanie znajomości, okazanie serdeczności, czy też nieraz zatrzymanie kogoś w jakimś celu, np. na bazarze w celu zainteresowania go oferowanym towarem. Herbata łagodzi też atmosferę, stwarza klimat przyjazny i sprzyjający pozytywnym rozwiązaniom. Do parzenia herbaty tureckiej służy 2 częsciowy czajnik, w którym przygotowuje się jednocześnie esencję, w górnej, mniejszej części oraz wrzątek w części dolnej. Gdy herbata jest już gotowa, nalewa się ją do małych szklaneczek, najpierw esencję, potem wrzątek do pełna. Herbata powinna być gorąca.


Najpowszechniejsza w Turcji jest herbata czarna. To ona jest tradycyjnym napojem. Inne odmiany takie jak herbata zielona czy biała nie są tak powszechne.

A więc jaka może być herbata?

siyah çay - herbata czarna
yeşil çay - herbata zielona
beyaz çay - herbata biała
bitki çayı - herbata ziołowa
meyve çayı - herbata owocowa
aromalı çay - herbata aromatyzowana
kuşburnu - dzika róża
papatya çayı - rumianek
ada çayı - szałwia
ıhlamur çayı - lipa
sıcak çay - gorąca herbata
soğuk çay - zimna herbata
buzlu çay - herbata mrożona
açık çay - słaba herbata
demli çay - mocna herbata
şekerli çay - słodka herbata (posłodzona)
şekersiz çay - gorzka herbata (niesłodzona)
Türk çayı - turecka herbata
Çin çayı - chińska herbata
Hint çayı - indyjska herbata

Oraz to, co niezbędne, by napić się herbaty:

bardak - szklanka
çay bardağı - szklanka do herbaty
çay kaşığı - łyżeczka do herbaty (mniejsza niż w Polsce)
çaydanlık - czajnik
şeker - cukier (gdy ktoś lubi )
toz şeker - cukier sypki
kesme şeker - cukier w kostkach
su - woda

Gdy pijemy herbatę, po turecku życzymy sobie "afiyet olsun" czyli smacznego!